Eens je stakeholders bevraagd zijn, je medewerkers betrokken, je onderzoeken uitgepluisd, kortom: je gegevens verzameld zijn, vat je een opwindende fase van het beleidsplanningsproces aan. In de fase van analyse, ga je voor het eerst echt met je gegevens aan de slag en neem je een eerste stap richting je nieuwe beleid.
De stuurgroep beschikt inmiddels over een massa gegevens: elementen uit de geschiedenis van de organisatie, gegevens uit de huidige feitelijke werking, gegevens uit het vorige beleidsplan en uit eventuele aanpassingen en evaluaties, de opmerkingen en suggesties uit de bevraging van de stakeholders, de resultaten van de interne zelfevaluatie en de gegevens uit de omgevingsanalyse. Het gevaar bestaat dat de stuurgroep verdrinkt in de veelheid van informatie. Analyseren is goed, maar uiteindelijk moet je ook terug tot een synthese komen in de vorm van prioritaire uitdagingen en opties. Je kiest dus best een heldere en werkbare methode om de veelheid aan gegevens overzichtelijk in kaart te brengen en er vervolgens beleidsuitdagingen uit te distilleren. De methode begeleidt je doorheen het interpretatie- en analyseproces en helpt je om je vergaderingen en denkoefeningen gericht te houden.
Er bestaan verschillende manieren om hier mee aan de slag te gaan. De SWOT-analyse is het bekendst. Dit letterwoord staat voor ‘Strengths, Weaknesses, Opportunities & Threaths’. De SWOT heeft echter de neiging om te focussen op tekorten en het negatieve en legt veel nadruk op interne processen zoals de sterktes en zwaktes. Een alternatief is de SOAR-analyse. SOAR staat voor ‘Strengths, Opportunities, Aspirations & Results’. De SOAR focust op het positieve zoals sterktes en kansen en haalde de mosterd bij methodieken uit de Appreciative Inquiry (A.I.) zoals bijvoorbeeld droomoefeningen. Socius ontwikkelde op basis van deze twee gekende methodes een nieuw ‘inspiratierooster’: de SWOART. Ook wij zullen deze methode als analyse instrument naar voor schuiven omdat het zijn nut al meermaals heeft bewezen. De SWOART levert je een hele lijst aan handelingsperspectieven op, dus een perspectief hoe je kan handelen. Deze handelingsperspectieven geven vervolgens richting aan je beleidsuitdagingen.
Om het even welke werkvorm(en) je gebruikt om uit de gegevensverzameling en -interpretatie de beleidsuitdagingen te halen waar de organisatie de komende jaren mee te maken zal hebben, het zullen er bijna altijd véél zijn. Wellicht te veel, gezien de beperkte middelen.
In elk geval zal je deze vier stappen moeten nemen.
- interpreteren van verzamelde gegevens,
- formuleren van uitdagingen,
- bepalen van prioritaire uitdagingen,
- formuleren van de mogelijke én prioritaire beleidsopties bij de prioritaire uitdagingen.
