Een goede missie en visie is cruciaal voor je organisatie. Het beleidsplanningsproces is daarvoor een ideale aangelegenheid.
Ga aan de hand van een van onderstaande methodieken na of jullie missie en visie vandaag is wat het zou moeten zijn, of jullie bepaalde zaken willen aanpassen/bijschaven, of jullie nood hebben aan een traject om de missie en visie van de organisatie grondig onder de loep te nemen en/of opnieuw vorm te geven.
Hou er rekening mee dat het vormgeven van een missie en visie een traject is dat net zoals het beleidsnotatraject betrokkenheid en gedragenheid vraagt. Pas dus niet zomaar de missie en visie vanuit 1 richting aan zonder daarin andere stakeholders mee te nemen en wees je dus bewust van het belang om dit niet zomaar te doen bij aanvang van een beleidsnotatraject.
Methodiek 1: Zeven kernvragen
Aan de hand van zeven vragen ga je in deze methodiek op zoek naar een formulering van je missie (en de bijhorende visie) of je kan ermee aan de slag om je huidige missie (en de bijhordene visie) onder de loep te nemen.
In het 2e geval stel je je telkens de vraag of je het ‘terugvind’ in de bestaande missie.
Kernvraag 1: wat is de centrale bestaansreden van de organisatie?
Vanuit welk ‘hoger doel’ bestaat de organisatie? Vanuit welke denkwijze is de organisatie opgezet? Wat is haar drijfveer?
Kernvraag 2: wie willen we centraal stellen?
Wie zijn de belanghebbenden van de organisatie? Voor wie bestaat ze?
Kernvraag 3: hoe gaan we de missie strategisch verwezenlijken?
Hoe kunnen we de centrale bestaansreden realiseren? Hier gaat het over de weg waarlangs, de manier waarop. De missie en de strategie moeten goed op elkaar aansluiten: de missie is het fundament voor het strategisch plan.
Kernvraag 4: hoe gaan we de missie cultureel verwezenlijken?
Welke visie zit er achter de missie, helpt om de missie te volbrengen. De strategische doelen vormen de hardere kant van de organisatiedoelen, de (gewenste) organisatiecultuur en het gedrag van medewerkers de zachtere kant. De beschrijving van de gedeelde normen en waarden binnen een organisatie moet, net als de strategie, in lijn liggen met de missie. Voor men een missie opstelt, is het daarom raadzaam de diepgewortelde organisatiewaarden te definiëren en precies te weten waar de organisatie voor staat, in gelooft en voor gaat. Dit biedt zicht op de werkelijke identiteit van de organisatie en waarborgt de authenticiteit van de missie.
Kernvraag 5: wat is de functie van de missie?
De missie kun je inzetten om belanghebbenden te stimuleren: ze kan ‘bezieling genereren’ bij wie betrokken is bij de organisatie.
Een missie kan ook leidraad zijn. Ze inspireert bij de keuzes die de organisatie moet maken in het al dan niet opnemen van beleidsuitdagingen. Ze biedt houvast bij de dagelijkse activiteiten en bevordert een consistente sturing van de organisatie.
Ook de werving en selectie van medewerkers worden eenvoudiger doordat de missie gedeelde normen, waarden en principes en de beleidslijnen van een organisatie verwoordt.
Tot slot kan een missie invloed hebben op het imago van een organisatie, als men haar in de buitenwereld gebruikt om duidelijk te maken wat de rol van de organisatie in de samenleving is.
Kernvraag 6: is de missie in lijn met de visie?
Onder academici en managers is er geen overeenstemming over wat een missie en visie precies zijn, laat staan over het onderscheid. In onze optiek is een missie of opdrachtsverklaring eerder kernachtig en wervend geformuleerd. De visietekst verklaart of expliciteert de achtergrond en de keuzes van de missie. Onder meer de visie op de samenleving is hierin vervat.
Kernvraag 7: is de missie authentiek en overtuigend geformuleerd?
Omdat kernachtig geformuleerde missies vaak opgebouwd zijn uit een beperkte set van begrippen, is de gebruikte taal erg belangrijk. Door de formulering wordt de missie meer herkenbaar als passend bij de aard en het karakter van de eigen organisatie.
Methodiek 2: Een missie is EROP
Een missie is EROP:
Ook dit ezelbruggetje kan je helpen om je missie te formuleren. Een missie is namelijk altijd EROP:
- ESSENTIE: de essentie van het doel en de taak welke de organisatie nu en in de toekomst voor zichzelf ziet.
Hulpvragen:
Wat zijn de kernactiviteiten?
Wat is de toegevoegde waarde van onze kernactiviteiten?
Voor wie willen we wat in welke termen betekenen?
Welke activiteiten willen we niet (meer) uitvoeren?
- RICHTINGGEVEND: Missie geeft richting aan de organisatie.
De richting wordt aangegeven door een geheel van: Waarden, Normen, Ambities - ONDERSCHEIDEND: Een organisatie toon haar unieke en authentieke karakter aan door bijvoorbeeld:
- Haar kernactiviteiten
- De doelgroep
- De waarden, normen en beginselen
- Haar werkterrein
- Haar methoden
- De kwaliteit
- POSITIONEREND: De organisatie toont haar plaats aan in de verhouding: markt, overheid, samenleving
Methodiek 3: checklist
Is je missie en/of visie:
- Beknopt en duidelijk communiceerbaar (helder)?
- Op lange termijn (duurzaam)?
- Wervend en inspirerend (imagovormend)?
- Bepaalt het geheel van waarden die de organisatie uitstraalt (integrerend)?
- Bevat intenties voor de toekomst (richtinggevend)?
- Biedt een moreel kader voor beslissingen (toetsend)?
- Wekt vertrouwen en is motiverend (motiverend)?
- Is gekend en wordt gedragen door alle medewerkers en door het bestuur (gedragen)?
- Kan gebruikt worden als instrument bij aanwerven nieuwe medewerkers (wervend)?
